SCGC hợp tác với GenEd Chula để nâng cao năng lực cho “Nhà bảo tồn trẻ”, thúc đẩy ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng đầu nguồn và phục hồi đa dạng sinh học

Rayong - Tháng 4 năm 2024, SCGC đã hợp tác cùng Trung tâm Giáo dục Đại cương Đại học Chulalongkorn (GenEd Chula) để nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường. Sáng kiến này nhằm truyền đạt kiến thức và sự hiểu biết sâu sắc về rừng đầu nguồn, hệ sinh thái, đa dạng sinh học và mối quan hệ của chúng với cuộc sống con người, thông qua khóa học “Người bảo vệ rừng đầu nguồn”. Đây là khóa học đại cương mới được mở, dành cho sinh viên thuộc mọi khoa tại Đại học Chulalongkorn.

Trong học kỳ 2/2023, khóa học đã thu hút 35 sinh viên đăng ký. Đến tháng 4 năm 2024, giảng viên và sinh viên đã tham gia chuyến đi thực tế, khám phá việc phục hồi hệ sinh thái tại Khao Yai Da và quản lý nước cộng đồng ở Mab Chan, tỉnh Rayong. Trong chuyến đi, họ đã cùng nhau xây dựng một con đập để đảm bảo nguồn cung cấp nước ổn định cho cộng đồng địa phương.

Là một trong những sinh viên đầu tiên đăng ký khóa học mới và tham gia chuyến đi thực tế, cô Natasha Boonkhwan, sinh viên năm nhất Khoa Khoa học Chính trị tại Đại học Chulalongkorn, chia sẻ rằng những kiến thức lý thuyết từ khóa học kết hợp với trải nghiệm thực tế trong việc khôi phục môi trường tại làng Mab Chan đã mang lại cho cô cái nhìn sâu sắc hơn về quản lý hệ sinh thái.

“Khi có cơ hội đến thăm Trung tâm Nghiên cứu Rừng Đầu nguồn Bờ Đông, tôi đã được tận mắt chứng kiến các công cụ mà các cán bộ sử dụng tại hiện trường. Trải nghiệm thực tế này giúp tôi hiểu rõ hơn về cách chúng hoạt động. Chẳng hạn như thiết bị đo bốc hơi nước, một công cụ khoa học đo tốc độ nước bốc hơi từ bề mặt ướt vào khí quyển, giúp dự đoán tình trạng hạn hán. Đặc biệt, thiết bị đo độ ẩm đất đã thu hút sự chú ý của tôi, khi nó đo hàm lượng nước trong đất bằng cách cắm một đầu dò vào đất,” cô chia sẻ thêm.

Khoảng 20 năm trước, khu vực quanh Khao Yai Da ở Rayong đã phải đối mặt với tình trạng hạn hán nghiêm trọng do khai thác rừng. Cây cối bị chặt phá, dẫn đến cháy rừng và mực nước ngầm giảm sút, vì cây hấp thụ nước từ đất trước khi nước thấm xuống tầng nước ngầm. Xói mòn bề mặt cũng xảy ra, làm xáo trộn đất và phá hủy cấu trúc đất. Khi biết được khó khăn của người dân cộng đồng Mapjun, SCGC đã quyết định đóng vai trò tư vấn và hỗ trợ phục hồi cộng đồng quanh Khao Yai Da. Từ năm 2007, họ hợp tác với người dân, cùng với Ủy ban Xúc tiến Khoa học, Nghiên cứu và Đổi mới (SRI). Bằng cách kết hợp nghiên cứu địa phương và trí tuệ truyền thống với hơn 10 năm kinh nghiệm, họ đã phát triển mô hình quản lý nước bền vững. Khái niệm "Tích trữ nước tốt, Sử dụng nước đủ" với mô hình 2 Canh tác, 2 Tích trữ được áp dụng để giải quyết hạn hán và thiết lập hệ thống quản lý nước bền vững cho cộng đồng.

“Tham gia chuyến đi thực tế học thuật tại làng Mab Chan, tôi đã học được rất nhiều về cách quản lý nước trong cộng đồng một cách có hệ thống. Điều này bao gồm việc đảm bảo nguồn cung cấp nước cho mọi người trong suốt cả năm. Đập nước là điểm khởi đầu quan trọng cho quá trình này, vì chúng cung cấp nguồn sống thiết yếu và ngăn chặn lũ lụt nghiêm trọng. Các quy định về chia sẻ nước được thiết lập để ngăn chặn việc lãng phí nước,” anh Napat Kamonamornbutra, sinh viên năm nhất Khoa Giáo dục, Đại học Chulalongkorn, chia sẻ. Anh nhấn mạnh thêm rằng rừng đầu nguồn chính là trái tim của mọi thứ. Nếu chúng biến mất, giống như một con người mất đi nhịp đập của trái tim — mọi hệ thống đều sụp đổ. Điều này có thể so sánh với câu nói “Nước là sự sống”. Quản lý nước giúp chúng ta lập kế hoạch sử dụng nước trong thời kỳ khan hiếm, cho phép ứng phó với các thảm họa nước có thể xảy ra, từ đó giảm thiểu tối đa các tác động.”

Trong suốt nhiều năm, SCGC và cộng đồng Mapjun đã kiên trì hợp tác trong các dự án quản lý nước, góp phần hồi sinh cuộc sống của cộng đồng, đặc biệt là về “tài nguyên nước”, nguồn gốc của sự phong phú đa dạng. Nước từ các con suối cung cấp 14,83 triệu mét khối mỗi năm, hỗ trợ nông nghiệp quanh Khao Yai Da với sản lượng đạt 79.382.695 kg mỗi năm. Hệ sinh thái đã phục hồi, trở thành nơi cư trú cho 123 loài động vật hoang dã và hơn 120 loài thực vật. Thêm vào đó, dự án đã giúp giảm thiểu hiện tượng nóng lên toàn cầu, với nhiệt độ trung bình hàng năm giảm 1,6 độ C, hấp thụ 38,49 tấn CO2 mỗi mẫu Anh và hấp thụ 5,41 tấn CO2 mỗi mẫu Anh mỗi năm (dữ liệu tính đến ngày 6 tháng 7 năm 2022).

Lợi ích kinh tế từ mô hình này đã được mở rộng đến các dự án du lịch dựa vào cộng đồng. Du khách được chào đón để trải nghiệm sự phong phú của thiên nhiên, mua sắm sản phẩm địa phương và tham gia vào các hoạt động du lịch hướng tới bảo tồn. Những hoạt động này không chỉ mang đến trải nghiệm độc đáo mà còn truyền tải thông điệp về quản lý nước bền vững đến với du khách. Trong năm 2023, những nỗ lực này đã tạo ra hơn 400.000 baht thu nhập cho cộng đồng.

Ngoài thành công của dự án quản lý nước tại làng Mab Chan, được phát triển thành khóa học “Bảo vệ Rừng Đầu Nguồn” tại Đại học Chulalongkorn, SCGC và Viện Tin học Thủy văn (HII) đã hợp tác cùng làng để làm cố vấn cho Ban Hua Tung. Với việc ngôi làng vẫn duy trì phương pháp canh tác lúa nước truyền thống cuối cùng trong khu vực, sự hợp tác này sẽ hỗ trợ họ quản lý nước một cách bền vững, từ thượng nguồn đến hạ nguồn, cũng như từ vườn cây ăn quả đến ruộng lúa.